Kültürel Çalışmalar Geleneğinden Yeni Türkiye’ye



2 Kasım sabahına eski Türkiye’nin büyük bir yeis, yeni Türkiye’nin ise mükellef bir keyifle uyandığını söylersek, kabaca eski ve yeni diye tabir ettiğimiz şeyler arasına kocaman bir çizgi çekmiş olduğumuzu da açıkça ilan etmiş oluruz. Gerçekten de bu birbirinden kopuk iki büyük toplum kümesi adeta bir meydan muharebesi içindeymişçesine tepişirken, devlet siyasası, ideoloji ve medya üçgeni içinde neyin, kim için ve nasıl üretildiği de bu temel farklılaşmanın konusu olmaktadır. AKP’nin temsil ettiği kümenin 30 yılı aşkın süre boyunca aşındırdığı merkezin duvarları, bu kez eski Türkiye olarak nitelenen Kemalist elitlerin hayallerine karşı örülmekte, yeni duvar, eskisine nazaran daha yüksek ve sağlam olarak inşa edilmektedir.

Yeni Türkiye’nin yeni gerçekliğinin yansıttığı şey kültürel çalışmalar disiplininin kısa tarihinin rafine bir özeti gibidir. Marx’ın camera obscura metaforundan tutun da, Althusser’in ideolojik aygıtlar olarak nitelediği devlet organlarının kullanımına, McArray’in çok katmanlı metin analizlerinden, Stuart Hall’un egemen söylemlerine kadar muhtelif medya ve siyaset bilimi teorilerinin ampirik gözlem sahası olarak kullanılabilecek Türk siyaseti, 1 Kasım seçimleri çerçevesinde de görevini layıkıyla yerine getirdi. Söz gelimi, zayıf muhalefete karşı iktidar olmanın tüm olanaklarını kullanan yapının, rıza üretimi bağlamında ne kadar zorlanabileceği düşünülebilir ki? Ya da topluma egemen olan söylemin manipülasyonu noktasında neredeyse sosyal medya dışında hiçbir imkanı olmayan muhalefetin karşısında iktidarın gündem belirleme (Agenda setting) gücünün önünde durabilecek olan ne var? Bunlara ilaveten, kendi gerçek çıkarını temsil ettiği zannıyla iktidar partisinden kopmayan kitlelerin çarpıtılmış bilinci Türk siyasetini nerelere sürüklüyor?

Gel gelelim, eski ile yeni arasına bir fark koyarken, ikincisinin birincisinden açık bir kopuş olduğunu ileri sürmek de hayli zor gözüküyor. Şöyle ki, temel olarak biliyoruz ki “toplumlar reset etmiyorlar.” Yeni diye tanımlanan şey, tabiatıyla Eskinin yerine değil ama üstüne inşa ediliyor. Böyle olunca da yeninin içinde eskiye ait birçok doneyle karşılaşıyoruz. Mesela, Kemalist Türkiye’nin ideolojik söylemi, Abdülhamid ve İT’ci popülizmin kalıntıları üzerine inşa edilmişti. Demokrat Parti popülizmi de Kemalist halkçılığın üzerine. Peki Ecevit’in Peronist halkçılığı nereden mülhem? Özalizmin kendine özgü olduğunu iddia etmek, bütün bu tarihsel gerçeklik veri iken mümkün mü?

Yeni Türkiye’nin üzerinde yükseldiği gerçeklik de aslında yabancısı olmadığımız bir sistemin mirası. Uzlaşmanın yerini çatışmaya, anlayışın yerini nobranlığa, bilgeliğin yerini arogantlığa bıraktığı düzlem, 90’lardakinden farklı ne yansıtıyor? Toplum bölünüyor, iktidar azgınlaşıyor, güç bozuyor, mutlak güç mutlaka bozuyor. 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Burjuvazinin Gizemli Çekiciliği Üzerine

Resim
Bir film, salt ismiyle bile meramını anlatabilir mi? Görüyoruz ki, anlatabilir. Adının akıllıca bir tasarıyla belirlendiği ortada olan Burjuvazinin Gizemli Çekiciliği ( The Discreet Charm of the Bourgeoisie ), İspanyol yönetmen Luis Bunuel’in burjuvaziyi sınıflar arası temsillerle adeta yerden yere vuran 1972 tarihli filminin adı. Bu film, Bunuel’e has sinematografik çizgiler taşıdığı gibi, özellikle Salvador Dali ve Andre Breton’un yansıttığı biçimiyle geliştirilen sürrealist niteliğiyle de döneminin sol esintisine bir hayli uygun bir atmosfer barındırmakta. Filmde bir grup seçkin, (elit ya da sosyetik, her ne dersek diyelim, neticede burjuva oldukları düşünülen insanlar) yemek yemek için bir araya gelmeye çalışmaktadırlar. Fakat bu bir türlü gerçekleşmez. Bunun aşağıda bahsedeceğimiz sair nedenleri vardır. Zira Bunuel’in meselesi tüm bu gerçekleşemeyen seremoniler üzerinden burjuva ahlakını ve onun ürettiği kurumları topa tutmaktır. Bir anlamıyla meselesi üzüm yedirmek d
Devamı

1946'nın Sopalı Seçimleri vs. Örtülü Ödenekli 2015 Seçimleri - 1

1946 Seçimleri bizim jenerasyonlara hayli uzak olduğundan, dahası üzerinden geçmiş hayli askeri darbenin de etkisiyle ciddi bir unutturulma efektine tabi tutulduğundan, pek bilinmez. Tekaütler, eski topraklar, yaşayan hafızalar vs. olarak adlandırılan dedelerimiz, sopalı seçimler olarak bilinen bu seçimlerde en iyi ihtimalle 30’larında dahi değillerdi. Çok büyük ihtimalle ilk kez sandığa gitmiş ve demokrasinin meyvesinden tatmışlardı. Gel gelelim, açık oy, kapalı tasnif usulü gibi neresinden tutsanız elinizde kalacak bir yöntemle gerçekleştirilen bu seçimler üzerinde asla silinmeyecek bir şaibe şüphesi bırakıldı. (Bugün Google.com’da 1946 Seçimleri yazarsanız ilk önerilen seçenek “hile” olarak gelecektir.) Bu seçimler sonrasında iktidarını devam ettiren, Metin Heper, Yahya Sezai Tezel gibi isimlerin savunduğu üzere “İsteseydi çok partili döneme geçmeyebilirdi.” denilen Cumhur Reis İsmet İnönü’nün başkanlığındaki CHP, 465 sandalyeli meclisin tam 395 adetini kazanmış ve ezici bir g
Devamı

Butimar’ın Boz Kanatları

I İran edebiyatının ornitolojik efsanesi Butimar Kuşu, sözüm ona deniz suyu içerek hayatta kalan bir kuştur. Butimar bir gün deniz kıyısına çöker, kocaman boz kanatlarını açar, denizi seyre dalar. Denize öyle bir aşkla tutkundur ki, suyundan bir damla içerse onun kuruyacağını düşünür, namütenahi bir endişeyle su içmeden, denizin başında öylece durur. En sonunda susuzluk Butimar’ı öldürür, deniz ise dingin ve vakar dolu, sonsuza parlamaya devam eder. Bazen öyle zamanlar olur ki, sevdiğiniz kişi tam karşınızda ve mutlak bir sessizlikle donanmış bir halde gözlerinize bakarken, bir cafenin köşesinde içinize bir kasvet çöker. Bu kasvet sizi hareket edemez kılar, sevginiz de diliniz de o kasvetin sirayet ettiği kanserli dokulara dönüşür. O kadını ya da adamı çok seviyorsunuzdur, sadakatiniz ve ilginizde hiçbir sakatlık yoktur, ilişkiyi tehdit eden bir ayrılık, ayrı kalma, gelmeler, gitmeler söz konusu bile değildir ama (ve işte tam da) bu sebeplerden ötürü kendinize biteviye “Ya bir gün
Devamı